چالش‌های جدید حریم خصوصی: وقتی غول‌های تکنولوژی تحت فشار دولت‌ها قرار می‌گیرند!

به گزارش وی دنج، با گسترش استفاده از فناوری‌های دیجیتال و حضور فعال کاربران در فضای مجازی، شرکت‌های بزرگ تکنولوژی به حافظان جدید حریم خصوصی کاربران تبدیل شده‌اند. این نقش، چالش‌های بزرگی را به همراه دارد، به ویژه زمانی که دولت‌ها از این شرکت‌ها درخواست دسترسی به داده‌های کاربران برای اهداف امنیت ملی یا اجرای قانون می‌کنند.

اخیراً، گزارش‌ها حاکی از آن است که پاول دوروف، مدیرعامل و بنیان‌گذار تلگرام، به دلیل ارتباط با فعالیت‌های جنایی مانند قاچاق مواد مخدر و همدستی در پورنوگرافی کودکان، توسط دادستان‌های فرانسوی متهم شده است. این اتهامات که به همراه قرار وثیقه 5 میلیون یورویی و ممنوعیت خروج از فرانسه برای دوروف همراه است، نگرانی‌های جهانی در مورد قدرت بیش از حد دولت‌ها، تضعیف حریم خصوصی و تهدیدهای مرتبط با آزادی بیان را برانگیخته است.

این وضعیت می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری برای مدیران عامل شرکت‌های تکنولوژی در سراسر جهان داشته باشد، کسانی که شرکت‌هایشان اطلاعات حساس کاربران را مدیریت می‌کنند و اغلب با سوالاتی در مورد مسئولیت‌هایشان در قبال نحوه استفاده کاربران از پلتفرم‌هایشان مواجه می‌شوند.

مدیریت درخواست‌های دولتی برای دسترسی به داده‌ها توسط شرکت‌های بزرگ تکنولوژی

برای درک بهتر نحوه مدیریت این تعادل حساس، نگاهی به نحوه برخورد پنج شرکت بزرگ تکنولوژی، یعنی Meta، Alphabet (Google)، Apple، Amazon و Microsoft، با درخواست‌های دولتی برای دسترسی به داده‌های کاربران و واکنش‌های آن‌ها در برابر چالش‌های مرتبط با تعهداتشان به حفظ حریم خصوصی کاربران و آزادی بیان خواهیم داشت.

شرکت متا

از جمله شرکت‌های بزرگ تکنولوژی، Meta بیشترین شباهت را به تلگرام دارد، به ویژه به عنوان اپراتور پیام‌رسان رقیب یعنی واتساپ. برخلاف واتساپ که رمزگذاری انتها به انتها به صورت پیش‌فرض فعال است، تلگرام این سطح از امنیت را به طور خودکار ارائه نمی‌دهد و کاربران باید خود این گزینه را فعال کنند.

اما این بدان معنا نیست که واتساپ به طور کامل از دسترس نهادهای قانونی خارج است. اگر در جریان تحقیقات جنایی احضاریه صادر شود، واتساپ ممکن است اطلاعات مشخصی از کاربران مانند نام‌ها، آدرس‌های IP و آدرس‌های ایمیل را در اختیار مقامات قرار دهد. حتی برخی از جزئیات دیگر مانند عکس‌های پروفایل، اطلاعات گروه‌ها و لیست مخاطبان نیز ممکن است در دسترس نهادهای قانونی قرار بگیرد.

در نیمه دوم سال 2023، Meta تعداد 301,553 درخواست از سوی نهادهای دولتی برای اطلاعات 528,232 حساب کاربری و کاربران دریافت کرده که در 77.6 درصد موارد، اطلاعات مورد نیاز را ارائه داده است.

Meta نیز همچون تلگرام با چالش‌های مرتبط با مدیریت محتوا و انتشار اطلاعات نادرست مواجه بوده است. یکی از موارد جنجالی که برای Meta رخ داد، پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال 2016 بود. در این زمان مشخص شد که شرکت Cambridge Analytica، به داده‌های میلیون‌ها کاربر فیس‌بوک بدون رضایت آن‌ها دسترسی پیدا کرده و از این داده‌ها برای ایجاد پروفایل‌های روانشناسی جهت تأثیرگذاری بر تبلیغات سیاسی در جریان انتخابات استفاده کرده است. فیس‌بوک، که در آن زمان به این نام شناخته می‌شد، جریمه‌های سنگینی از جمله یک جریمه 5 میلیارد دلاری از سوی کمیسیون تجارت فدرال ایالات متحده (FTC) به دلیل نقض مقررات حریم خصوصی دریافت کرد.

شرکت گوگل

همانند دیگر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی، گوگل نیز اطلاعات کاربران را با نهادهای دولتی به اشتراک می‌گذارد. این شرکت حتی پیش از انجام این کار، ایمیلی به کاربر ارسال می‌کند، البته زمانی که قانوناً ممنوعیتی برای این کار وجود نداشته باشد.

در نیمه اول سال 2023، گوگل تعداد 216,787 درخواست از نهادهای دولتی برای اطلاعات 441,296 حساب کاربری دریافت کرده و در 81 درصد موارد اطلاعات را ارائه داده است.

یکی از موارد برجسته در مورد اشتراک‌گذاری داده‌ها توسط گوگل، پروژه Dragonfly بود. این پروژه یک موتور جستجوی محدود بود که با قوانین سختگیرانه سانسور چین سازگار بود و قرار بود با دولت چین در اشتراک‌گذاری داده‌های کاربران همکاری کند. این موضوع نگرانی‌های زیادی را درباره تعقیب و نظارت دولتی بر شهروندان به وجود آورد و با اعتراض شدید کارکنان گوگل و سازمان‌های حقوق بشری مواجه شد. در نهایت، گوگل این پروژه را متوقف کرد.

شرکت اپل

اپل همواره بر اهمیت حفاظت از حریم خصوصی کاربران، به ویژه داده‌های ذخیره‌شده بر روی دستگاه‌های فیزیکی، تأکید کرده است. این شرکت با این حال، زمانی که از سوی نهادهای قانونی درخواست دسترسی به داده‌های ذخیره‌شده در سرورهای ابری (iCloud) می‌شود، همکاری می‌کند.

در نیمه اول سال 2023، اپل تعداد 18,646 درخواست برای اطلاعات حساب‌های کاربران از نهادهای دولتی دریافت کرده که مربوط به 56,692 حساب کاربری بوده است. این شرکت در 78 درصد موارد اطلاعات درخواست شده را ارائه داده است.

در سال 2016، FBI از اپل خواست تا به آیفون یکی از عاملان یک حمله تروریستی که منجر به مرگ 14 نفر شده بود، دسترسی پیدا کند. اپل از ایجاد یک درب پشتی برای دور زدن امنیت آیفون‌ها خودداری کرد و تاکید داشت که چنین نرم‌افزاری وجود ندارد و ایجاد آن خطرات بزرگی برای حریم خصوصی کاربران به همراه دارد.

در سال 2021، اپل اعلام کرد که قصد دارد عکس‌های کاربران در iCloud را برای یافتن محتوای سوءاستفاده از کودکان اسکن کند. هرچند که این اقدام با هدف جلوگیری از بهره‌کشی از کودکان انجام شد، اما نگرانی‌هایی در مورد استفاده نادرست از این فناوری و پیامدهای گسترده‌تر آن برای نظارت و کنترل ایجاد کرد. در نهایت، اپل اجرای این پروژه را به تعویق انداخت.

شرکت آمازون

آمازون به عنوان یکی از نوآوران در حوزه رایانش ابری، سرگرمی، تجارت الکترونیک و فناوری‌های هوشمند خانگی شناخته می‌شود، اما این شرکت نیز از انتقادات مرتبط با حریم خصوصی مستثنی نبوده است.

پاسخ آمازون به احکام قضایی بستگی به جزئیات هر مورد دارد و ممکن است شامل اشتراک‌گذاری داده‌های غیرمحتوایی (مانند نام، آدرس ایمیل، اطلاعات خرید و غیره) یا محتوایی (مانند فایل‌های ذخیره‌شده توسط کاربران) باشد. در نیمه اول سال 2024، آمازون تعداد 24,765 درخواست برای داده‌های غیرمحتوایی و فقط 204 درخواست برای داده‌های محتوایی دریافت کرده است.

یکی از مواردی که باعث انتقاد از آمازون شد، توسعه فناوری تشخیص چهره به نام Rekognition بود که به مشتریان مختلف از جمله نهادهای دولتی ارائه شد. مدافعان حریم خصوصی و گروه‌های حقوق مدنی هشدار دادند که این فناوری ممکن است منجر به نظارت گسترده، تبعیض نژادی و نقض حریم خصوصی شود.

شرکت مایکروسافت

مایکروسافت نیز همانند دیگر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی، اطلاعات کاربران را به درخواست نهادهای قانونی با آن‌ها به اشتراک می‌گذارد. این شرکت به طور منظم درخواست‌های مختلفی از نهادهای دولتی برای اطلاعات کاربران دریافت می‌کند، که معمولاً از طریق احضاریه، حکم جستجو یا دستورات قضایی صورت می‌گیرد.

یکی از پرونده‌های مهم مرتبط با مایکروسافت، درخواست دولت ایالات متحده برای دسترسی به ایمیل‌های ذخیره‌شده در یک مرکز داده در ایرلند به عنوان بخشی از یک تحقیق در مورد قاچاق مواد مخدر بود. مایکروسافت این درخواست را به چالش کشید و ادعا کرد که حوزه قضایی ایالات متحده نباید به داده‌های ذخیره‌شده در کشور دیگری دسترسی پیدا کند.

این نبرد حقوقی توجه زیادی را به خود جلب کرد و به عنوان لحظه‌ای مهم برای حفظ حریم خصوصی دیجیتال و حاکمیت داده‌ها شناخته شد. این پرونده در نهایت با تصویب قانون CLOUD Act در ایالات متحده به پایان رسید. این قانون یک چارچوب جدید برای دسترسی به داده‌های ذخیره‌شده در خارج از کشور ارائه داد و به نهادهای آمریکایی اجازه داد تا توافق‌نامه‌هایی با دولت‌های خارجی برای تبادل داده‌ها منعقد کنند.

نتیجه‌گیری و چالش‌های پیش روی شرکت‌های تکنولوژی در حفظ حریم خصوصی کاربران

با توجه به موارد بررسی‌شده، مشخص است که شرکت‌های بزرگ تکنولوژی با چالش‌های بزرگی در حفظ حریم خصوصی کاربران خود مواجه هستند. از یک سو، آن‌ها مسئولیت دارند که اطلاعات کاربران را در برابر دسترسی‌های غیرمجاز محافظت کنند و از سوی دیگر، باید با نهادهای قانونی همکاری کنند تا در موارد ضروری، اطلاعات مورد نیاز برای اجرای قانون و حفظ امنیت ملی را ارائه دهند.

این تعادل حساس بین حفظ حریم خصوصی و همکاری با نهادهای دولتی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های دوران دیجیتال است و انتظار می‌رود که با پیشرفت فناوری و افزایش درخواست‌ها برای دسترسی به داده‌ها، این چالش‌ها پیچیده‌تر و گسترده‌تر شوند.